Wymagania stawiane ogumieniu w okresie zimowym gwałtownie ewoluują. Od Skandynawii po Alpy wchodzą w życie przepisy, które dopuszczają do ruchu jedynie opony z homologacją potwierdzoną piktogramem trzech szczytów górskich i płatka śniegu. Kierowcy korzystający z opon całorocznych stają przed pytaniem: czy takie ogumienie wystarczy, by bezpiecznie i legalnie przejechać przez Europę w sezonie 2025? Poniżej wyjaśniamy, jak rozwijają się regulacje, czym różnią się poszczególne rodzaje opon oraz jak przygotować samochód do zimowej wyprawy za granicę.
Nowe regulacje w Europie: co się zmienia do 2025 r.?
Niemcy już w 2018 r. zaktualizowali przepisy i od stycznia 2024 r. akceptują wyłącznie ogumienie oznaczone symbolem 3PMSF; wyprodukowane wcześniej opony z samym napisem M+S utraciły okres przejściowy. Mandat za nieodpowiednie ogumienie sięga 120 € i punktów karnych, a w razie wypadku ubezpieczyciel może ograniczyć wypłatę odszkodowania.
Austria wymaga ogumienia zimowego lub łańcuchów od 1 listopada do 15 kwietnia. Opona musi mieć 3PMSF, a minimalna głębokość bieżnika to 4 mm w przypadku opon radialnych. Nieprzestrzeganie reguł może kosztować do 5000 €.
We Francji obowiązuje tzw. Loi Montagne II. Od 1 listopada do 31 marca w wybranych departamentach Alpy, Pireneje i Masyw Centralny auta muszą mieć opony 3PMSF lub łańcuchy. Egzekwowanie przepisów zaostrzono w sezonie 2022/23, a przed sezonem 2025 przewidziano dalsze kontrole.
Czechy, Słowacja, Chorwacja czy Słowenia utrzymują wymóg zimówek przy określonych warunkach pogodowych albo na wybranych odcinkach górskich dróg. W Norwegii i Szwecji oponę 3PMSF należy mieć zimą na osi napędowej, a głębokość bieżnika musi przekraczać 3 mm (Norwegia) lub 5 mm (Szwecja) w zależności od masy pojazdu.
W Polsce zimowe ogumienie wciąż pozostaje zaleceniem, lecz projekt ustawy przewidujący obowiązek od listopada do marca jest w agendzie sejmowej. Harmonizacja z sąsiadami jest prawdopodobna, ponieważ Komisja Europejska zachęca do ujednolicenia standardów bezpieczeństwa.
Opona całoroczna kontra zimowa: fakty techniczne i wyniki testów
Opona zimowa korzysta z mieszanki o wysokiej zawartości krzemionki, która pozostaje elastyczna nawet poniżej –20 °C, oraz z gęstych lamelek zwiększających krawędzie tnące w śniegu. W efekcie podczas hamowania na ubitym śniegu ze 50 km/h potrafi zatrzymać samochód 4–8 m wcześniej niż dobra konstrukcja całoroczna.
Ogumienie całoroczne to kompromis. Bieżnik ma rzadziej rozmieszczone lamele niż opona zimowa, a mieszanka jest twardsza, by wytrzymać upały. W łagodnej aurze, gdy asfalt jest mokry, lecz nieośnieżony, nowoczesne modele całoroczne potrafią dorównać zimówkom, a od letnich opon są w takich warunkach wyraźnie bezpieczniejsze. Badania TÜV SÜD z 2023 r. pokazują, że przy +7 °C na mokrej nawierzchni droga hamowania opon całorocznych z najwyższej półki była o 1,5 m krótsza niż zimówek i o 5 m krótsza niż opon letnich.
Kierowca musi jednak pamiętać, że kompromis objawia się latem: w temperaturze powyżej 30 °C całoroczna guma nagrzewa się bardziej, co wydłuża drogę hamowania i przyspiesza zużycie bieżnika. Dobór opon powinno się więc uzależnić od klimatu i stylu jazdy — regularnie pokonując autostradę na południe Europy lepiej mieć dwa komplety, zaś użytkownicy miejskich aut w strefie umiarkowanej mogą bezpiecznie korzystać z ogumienia całorocznego.
Jak odróżnić M+S od 3PMSF – przewodnik po oznaczeniach
M+S to skrót od „Mud and Snow” wprowadzony w latach 70. XX w. Umieszczenie go na boku opony nie wymaga testów homologacyjnych, dlatego pojawia się nawet na ogumieniu terenowym przeznaczonym do użytku latem. Z punktu widzenia prawa coraz więcej państw uznaje oznaczenie M+S jedynie jako marketingowe.
3PMSF (Three Peak Mountain Snow Flake) jest natomiast symbolem homologacyjnym. Aby go otrzymać, opona musi przejść laboratoryjny test zgodny z normą UN ECE R117 – przyspieszenie na ubitym śniegu musi być co najmniej o 25% wyższe od wartości referencyjnej. Piktogram przedstawia trzy szczyty górskie z płatkiem śniegu w centrum i jest wytłoczony na boku opony obok rozmiaru.
Warto zwrócić uwagę na datę produkcji (kod DOT). Choć przepisy nie limitują wieku ogumienia, wielu producentów rekomenduje użytkowanie do 6 lat, gdyż mieszanka z czasem twardnieje i traci elastyczność, co w warunkach zimowych obniża przyczepność.
Kiedy opona całoroczna jest legalna za granicą?
Jeżeli całoroczny model posiada symbol 3PMSF, jest w świetle przepisów traktowany identycznie jak opona zimowa. Oznacza to, że samochód na takich oponach spełni wymogi w Niemczech, Austrii, Francji czy Słowenii bez konieczności wożenia łańcuchów (chyba że znak drogowy nakazuje ich założenie niezależnie od wyposażenia pojazdu).
Problem może pojawić się w przypadku starszych opon całorocznych z samym oznaczeniem M+S. Po przekroczeniu granicy z Niemcami kierowca może otrzymać mandat już przy pierwszej kontroli, niezależnie od warunków pogodowych. Warto zatem sprawdzić boki opon przed wyjazdem i w razie braku symbolu 3PMSF rozważyć wymianę.
W Szwajcarii i we Włoszech formalnie nie ma obowiązku posiadania zimówek, lecz w razie kolizji policja może uznać, że niewłaściwe ogumienie przyczyniło się do wypadku, co skutkuje współodpowiedzialnością. Ubezpieczyciele w takich sytuacjach nierzadko redukują wypłatę nawet o 50%.
Kontrola drogowa i odpowiedzialność kierowcy
Funkcjonariusz sprawdza oznaczenie na boku opony, głębokość bieżnika i czasem ciśnienie. W Niemczech minimalna głębokość dla auta osobowego to 1,6 mm, ale rekomendowane 4 mm dotyczy opon zimowych i całorocznych. W Austrii 4 mm to wymóg prawny. Brak zgodności skutkuje mandatem płatnym na miejscu, ewentualnym zakazem dalszej jazdy i punktem karnym do rejestru kierowcy.
W krajach skandynawskich częste są kontrole na wjazdach do tuneli lub promów. Funkcjonariusze używają mierników bieżnika i latarki do odczytu symbolu 3PMSF. Jeśli parametry są niewystarczające, kierowca musi założyć łańcuchy lub wrócić do najbliższego serwisu.
Lista kontrolna przed zimową podróżą
1. Sprawdź, czy każda opona ma symbol 3PMSF i czy kod DOT wskazuje wiek nieprzekraczający 6 lat. 2. Zmierz głębokość bieżnika – minimum 4 mm zalecane w większości alpinizujących krajów. 3. Utrzymuj ciśnienie zalecane przez producenta pojazdu, pamiętając, że spadek temperatury o 10 °C obniża ciśnienie o około 0,1 bar. 4. Zabierz łańcuchy śniegowe, jeśli planujesz przejazd drogami z obowiązkiem ich stosowania. 5. Przygotuj rękawiczki, latarkę i matę do zakładania łańcuchów, aby kontrola drogowa nie stała się problemem na mrozie. 6. Zweryfikuj polisę assistance pod kątem holowania za granicą – niektóre towarzystwa wykluczają pomoc w razie jazdy na nieodpowiednich oponach.
