Pierwszy odcinek obwodnicy otwarty dla kierowców
Na trasie południowej obwodnicy Oświęcimia otwarto pierwszy odcinek o długości 2,2 km. Łączy on rondo na ul. Zatorskiej z rondem na ul. Jagiełły, które krzyżuje się z drogą wojewódzką nr 948. To kluczowy etap inwestycji mającej na celu usprawnienie ruchu tranzytowego oraz odciążenie centrum miasta. Część obwodnicy oddana do użytku stanowi pierwszą, wschodnią część trasy. Docelowo nowa droga o długości 9 km połączy Oświęcim z węzłem Oświęcim na drodze ekspresowej S1. Zapewni sprawniejsze połączenie z Beskidami na południu oraz autostradą A4 na północy.
Kluczowa inwestycja dla regionu
Oświęcim to czwarte pod względem liczby ludności miasto Małopolski, w którym każdego dnia drogą krajową nr 44 przejeżdża ponad 20 tysięcy pojazdów. Największe natężenie ruchu notowane jest na Moście Jagiellońskim na Sole, gdzie liczba aut sięga 27,5 tys. dziennie. Obwodnica odciąży te newralgiczne miejsca, zmniejszy ruch w centrum miasta i poprawi bezpieczeństwo mieszkańców. Cała trasa obwodnicy będzie miała dwie jezdnie, po dwa pasy ruchu w każdym kierunku. Na jej przebiegu powstaną liczne węzły drogowe, łączące trasę m.in. z drogami wojewódzkimi i lokalnymi ulicami. Budowa rozpoczęła się w listopadzie 2022 roku, a jej zakończenie jest planowane na połowę 2026 roku. Obecny stopień zaawansowania prac wynosi 76%.
Ochrona światowego dziedzictwa
Ze względu na bliskość terenów byłych niemieckich, nazistowskich obozów koncentracyjnych KL Auschwitz i KL Birkenau, inwestycja jest realizowana z poszanowaniem wymogów ochrony tych miejsc. Projekt uwzględnia m.in. budowę wałów ziemnych zasłaniających drogę, a także przejazdu pod torami zamiast wiaduktu. Takie rozwiązania mają na celu minimalizację wizualnego i akustycznego wpływu trasy na otoczenie. Przed rozpoczęciem budowy przeprowadzono szczegółową ocenę oddziaływania inwestycji na dziedzictwo kulturowe, co zaowocowało raportem unikalnym w skali kraju. To pierwszy przypadek w Polsce, kiedy projekt drogowy został tak ściśle powiązany z ochroną światowego dziedzictwa UNESCO.
Zaawansowanie prac
Na trasie obwodnicy zrealizowano już liczne kluczowe elementy, w tym:
- trzy mosty (w tym 432-metrowy most na Wiśle i most na Sole),
- dwa mury oporowe o długości 758 i 510 m,
- przejście pod drogą dla pieszych i rowerzystów w okolicy Stawów Adolfińskich,
- nasyp po północnej stronie drogi o długości 1,5 km, który zasłania trasę od strony KL Birkenau,
- konstrukcje rond na ul. Wolskiej, Wojewódzkiej, Legionów, Jagiełły i Zatorskiej.
Największym wyzwaniem pozostają prace przy przejściu pod torami kolejowymi. Wykonawca przygotowuje obszar do budowy ogromnej konstrukcji, którą pod koniec 2025 roku „przeciśnie” pod czynną linią kolejową.
Współfinansowanie i znaczenie projektu
Koszt inwestycji wynosi 615 mln zł, z czego 399 mln zł pochodzi z funduszy unijnych. Projekt jest współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 oraz Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko.
Obwodnica Oświęcimia to kluczowa inwestycja, która nie tylko poprawi komunikację w regionie, ale także zwiększy bezpieczeństwo mieszkańców i ochroni światowe dziedzictwo. Dzięki jej realizacji Oświęcim stanie się ważnym węzłem transportowym Małopolski, łączącym lokalne drogi z krajową siecią szybkich tras.