441 zgłoszeń nadesłanych w ciągu jednego dnia – średnio jedno co trzy minuty – tak wygląda najnowszy rekord ustanowiony przez internetową platformę, która umożliwia obywatelom zgłaszanie nieprawidłowego parkowania bezpośrednio do policji. Lawinowy przyrost zgłoszeń rodzi pytanie: czy crowdsourcing stanie się wreszcie skutecznym batem na kierowców lekceważących przepisy, czy też jedynie obciąży już przeciążone służby?

Skala zjawiska: dlaczego brak miejsc postojowych eskaluje konflikt w miastach

Z roku na rok w polskich aglomeracjach przybywa samochodów szybciej, niż powstają nowe przestrzenie parkingowe. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2024 r. liczba zarejestrowanych pojazdów osobowych przekroczyła 25 milionów, co oznacza wzrost o ponad 2,5 miliona w ciągu pięciu lat. Jednocześnie w centrach miast rośnie presja na ograniczanie powierzchni przeznaczonej na parkowanie kosztem zieleni, stref wypoczynku i infrastruktury rowerowej. Efekt? Kierowcy szukają „kreatywnych” rozwiązań: stają na przejściach dla pieszych, zastawiają drogi pożarowe, rozjeżdżają trawniki. Warszawska Straż Miejska szacuje, że co trzecie wezwanie dotyczy właśnie niewłaściwego postoju. Problem nie dotyczy wyłącznie Polski; Europejska Federacja Rowerzystów raportuje, że w największych miastach Unii aż 20% mandatów za wykroczenia drogowe związanych jest z parkowaniem w miejscach niedozwolonych.

Crowdsourcing w praktyce: jak działa platforma do zgłaszania wykroczeń

Pomysłodawcy cyfrowego narzędzia wykorzystali mechanizm, który sprawdził się już w aplikacjach do zgłaszania dziur w jezdni czy nielegalnych wysypisk. Użytkownik wypełnia krótki formularz, podając miasto, dokładną lokalizację, rodzaj wykroczenia, markę oraz numer rejestracyjny pojazdu, a także dołącza zdjęcia lub film. Algorytm automatycznie kieruje zgłoszenie do dyżurnego właściwej komendy policji. Funkcjonariusze otrzymują komplet informacji umożliwiających podjęcie interwencji, a po kilku dniach zgłaszający może zweryfikować, czy sprawa zakończyła się mandatem lub pouczeniem. Od uruchomienia serwisu zanotowano już ponad pięć tysięcy zgłoszeń, a tempo rośnie – w ostatnich 30 dniach liczba interwencji była o 60% wyższa niż w poprzednim miesiącu.

Instrukcja krok po kroku: zanim naciśniesz „Wyślij”

Eksperci podkreślają, że skuteczność systemu zależy od jakości dostarczonych danych. Aby uniknąć odrzucenia zgłoszenia, warto: – upewnić się, że pojazd rzeczywiście narusza przepisy (np. blokuje chodnik pozostawiając mniej niż 1,5 m przejścia); – wykonać wyraźne zdjęcie tablic rejestracyjnych oraz otoczenia, tak aby można było zidentyfikować dokładną lokalizację; – zanotować datę i godzinę wraz z krótkim opisem sytuacji; – zachować swoje dane kontaktowe, które mogą być potrzebne policji w przypadku wątpliwości. Fałszywe lub nierzetelne zgłoszenie grozi odpowiedzialnością z art. 238 Kodeksu karnego, który przewiduje karę do dwóch lat pozbawienia wolności za zawiadomienie organu o niepopełnionym wykroczeniu.

Między obywatelską kontrolą a nadgorliwością: argumenty obu stron

Zwolennicy platformy wskazują na jej walor prewencyjny – ryzyko natychmiastowego zgłoszenia może przekonać kierowców do stosowania się do przepisów. Podają przykład Wrocławia, gdzie podobna inicjatywa straży miejskiej spowodowała 15-procentowy spadek liczby pojazdów parkujących na przejściach dla pieszych w ciągu sześciu miesięcy. Krytycy ostrzegają jednak przed „społecznym reality show”, w którym każdy może stać się sędzią i powodem niepotrzebnego wezwania patrolu. Socjologowie ruchu drogowego zwracają uwagę, że część konfliktów ma podłoże sąsiedzkie, a anonimowe zgłoszenia mogą eskalować lokalne spory. Wątpliwości budzi też kwestia ochrony danych osobowych, choć twórcy zapewniają, że przechowywane są wyłącznie do czasu zakończenia postępowania.

Wpływ na policję i ramy prawne – jak korzystać odpowiedzialnie

Komendy, które już współpracują z platformą, przyznają, że większa liczba informacji od mieszkańców pomaga szybciej eliminować zagrożenia, ale jednocześnie zwiększa obciążenie dyspozytorów i patroli. Z raportu Komendy Głównej Policji wynika, że średni czas obsługi pojedynczego zgłoszenia to 27 minut, co przy 400 zgłoszeniach dziennie przekłada się na ponad 180 roboczogodzin. Dlatego zarówno policja, jak i operatorzy systemu apelują, aby zgłaszać wyłącznie przypadki stwarzające realne ryzyko dla pieszych lub utrudniające ruch ratowniczy. W dłuższej perspektywie rozwiązaniem problemu pozostaje rozbudowa parkingów kubaturowych, wprowadzenie stref ograniczonego ruchu oraz rozwój transportu publicznego – technologie crowdsourcingowe mogą być jedynie uzupełnieniem szerszej strategii mobilności miejskiej.