Hamburg staje się poligonem dla przyszłości miejskiego transportu: po raz pierwszy w niemieckiej metropolii po ulicach ruszają w pełni elektryczne, autonomiczne busy, które mają łączyć zalety komunikacji zbiorowej z elastycznością zbliżoną do taksówek. Zadanie, które stawiają przed sobą inżynierowie oraz władze miasta, jest ambitne – ograniczyć korki i emisję dwutlenku węgla, a jednocześnie zaoferować mieszkańcom usługę szybką, niedrogą i dostępną na żądanie.
Autonomiczna flota na niemieckiej licencji
Dopuszczenie pojazdów Holon do ruchu w całych Niemczech było możliwe dzięki znowelizowanemu prawu o ruchu drogowym, które od 2021 r. pozwala na komercyjną eksploatację samochodów o czwartym poziomie automatyzacji. Przepisy obligują operatora do utrzymywania wewnątrz pojazdu tzw. oficera bezpieczeństwa – inżyniera gotowego przejąć kontrolę w sytuacjach awaryjnych – ale na co dzień wszystkie manewry wykonuje komputer pokładowy. Flota, która wystartuje w Hamburgu, ma liczyć maksymalnie dwadzieścia busów różnych marek, współdzielonych przez kilku przewoźników i finansowanych częściowo z budżetu federalnego w wysokości 26 mln €.
Testy odbywają się na trasach w normalnym ruchu ulicznym, co wyróżnia projekt na tle dotychczasowych pilotaży realizowanych na zamkniętych kampusach lub wydzielonych pasach. Takie ustawienie pozwala sprawdzić, jak samochody radzą sobie z nieprzewidywalnym zachowaniem kierowców, rowerzystów i pieszych, a także jak szybko adaptują się do lokalnych ograniczeń prędkości, sygnalizacji świetlnej czy remontów dróg.
Od podwozia do chmury – technologia czwartego poziomu
Każdy z pojazdów Holon mieści piętnastu pasażerów (dziewięć miejsc siedzących i sześć stojących) i rozwija prędkość do około 70 km/h, co w warunkach miejskich zapewnia pełną integrację z tradycyjnymi autobusami i samochodami osobowymi. Kluczowe dla autonomicznej jazdy są lidar, radar, kamery 360° oraz precyzyjna lokalizacja satelitarna wspierana przez mapy HD. Dane z czujników trafiają do procesora o dużej mocy obliczeniowej, który podejmuje decyzje jezdne w ciągu milisekund, a następnie wysyła je do układu kierowniczego, hamulcowego i napędowego.
Bezpieczeństwo gwarantuje redundancja: podwójne magistrale danych, niezależne zasilanie dla kluczowych modułów i możliwość zdalnego monitoringu przez centrum operacyjne. Pojazdy korzystają z łączności 5G, aby wymieniać informacje o korkach, wolnych miejscach postojowych czy ograniczeniach drogowych – element niezbędny do tego, by przejazd kilku osób jednym busem był faktycznie szybszy i bardziej ekologiczny od jazdy samochodami prywatnymi.
Ekonomia ridepoolingu i partnerstwa publiczno-prywatnego
Zamiast wyłącznie indywidualnych kursów, flota będzie obsługiwać pasażerów w modelu ridepoolingu. Specjalna aplikacja gromadzi zamówienia, grupuje je w czasie rzeczywistym, a następnie optymalizuje trasę tak, by jednocześnie spełnić dwa warunki: minimalną liczbę przystanków dla każdego pasażera i maksymalne wykorzystanie miejsc w pojeździe. Według analiz German Aerospace Center wdrożenie ridepoolingu na szeroką skalę może zmniejszyć liczbę aut w centrum o 20-30 % w godzinach szczytu, przy zachowaniu porównywalnego czasu podróży.
W projekt zaangażowani są operatorzy transportu publicznego, producenci komponentów elektronicznych oraz samorząd. Układ ten zbliża się do formuły partnerstwa publiczno-prywatnego: miasto udostępnia infrastrukturę i dane o natężeniu ruchu, sektor prywatny dostarcza pojazdy oraz oprogramowanie, a uczelnie i instytuty badawcze prowadzą audyty bezpieczeństwa i analizy środowiskowe.
Społeczny test przyszłej mobilności
Pierwszy okres eksploatacji potrwa dwa lata i obejmie ciągłe badanie opinii mieszkańców, liczbę przejazdów, redukcję emisji oraz wpływ na natężenie ruchu. Wyniki mają zadecydować, czy Hamburg poszerzy flotę i czy podobne systemy pojawią się w innych miastach kraju. Jeżeli hipotetyczne korzyści – krótszy czas dojazdu, mniej samochodów prywatnych i niższa emisja – potwierdzą się w praktyce, autonomiczne busy mogą stać się nowym standardem transportu publicznego, stopniowo zmieniając układ komunikacyjny europejskich metropolii.
