Wielu kierowców przyznaje, że widok autobusu zatrzymanego na przystanku wprowadza element niepewności: jechać dalej czy zwolnić i zaczekać, aż pojazd komunikacji miejskiej ruszy pierwszy? Choć przepisy nie są skomplikowane, w praktyce o poprawności manewru decyduje kilka detali – obszar, w którym się znajdujemy, sposób sygnalizowania przez kierowcę autobusu oraz linie wymalowane na jezdni. Poniżej wyjaśniamy, jakie zasady obowiązują według aktualnego Prawa o ruchu drogowym i jakie sankcje grożą za ich złamanie.
Kiedy wolno ominąć autobus komunikacji miejskiej
Art. 18 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym nakłada na kierującego samochodem obowiązek zmniejszenia prędkości, a nawet zatrzymania się, gdy autobus stojący w zatoczce na terenie zabudowanym włącza kierunkowskaz i sygnalizuje zamiar wyjazdu. W takiej sytuacji pierwszeństwo należy do pojazdu zbiorowej komunikacji. Jeżeli światło kierunkowskazu nie zostało włączone, kierowca samochodu może kontynuować jazdę, zachowując ostrożność i gotowość do hamowania. Poza obszarem zabudowanym kolejność jest odwrócona: to autobus wyjeżdżający z przystanku bez zatoki musi ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom. Warto pamiętać, że nie można omijać autobusu, jeżeli wymagałoby to najechania na linię podwójną ciągłą lub pojedynczą linię ciągłą wyznaczającą krawędź pasa ruchu.
Autobus szkolny – szczególne uprawnienia i obowiązki
Pojazd dowożący dzieci do szkół korzysta ze szczególnej ochrony prawnej. Zgodnie z art. 6 ust. 4 Prawa o ruchu drogowym kierowca autobusu szkolnego może wydawać polecenia innym uczestnikom ruchu podczas postoju związanego z wsiadaniem lub wysiadaniem dzieci. Komendę „STOP” wolno mu zasygnalizować nawet przez okno, a każdy uczestnik ruchu musi się do niej bezwzględnie zastosować. W dodatku przepisy nakazują włączyć światła awaryjne w czasie, gdy dzieci znajdują się w pobliżu pojazdu. Zlekceważenie sygnału kierowcy autobusu szkolnego grozi mandatem rzędu 200–500 zł i 4 punktami karnymi, ponieważ naruszenie uznawane jest za stworzenie zagrożenia dla najmniej chronionych uczestników ruchu.
Rozpoznawanie autobusu dowożącego dzieci
Autobus szkolny musi być pomalowany na kolor pomarańczowy oraz opatrzony z przodu i z tyłu białymi tablicami z czarnym napisem „autobus szkolny”. Jeśli przewóz dzieci nie jest realizowany, tablice muszą zostać zdjęte, zasłonięte lub złożone. Oprócz barwy i tablic zwiastunem przewozu dzieci są załączone światła awaryjne podczas postoju oraz charakterystyczne zachowanie kierowcy – często staje on nieco dalej od krawędzi jezdni, by stworzyć dzieciom więcej miejsca do bezpiecznego przejścia. Dla kierowców samochodów sygnały te są jednoznacznym znakiem, że należy przygotować się do zatrzymania.
Manewry zakazane i najczęstsze błędy kierowców
Nie wolno omijać autobusu, gdy widoczność jest ograniczona – na przykład przed wzniesieniem, zakrętem lub w warunkach złej pogody. Zabrania się również rozpoczynania manewru, jeżeli pas ruchu w przeciwnym kierunku jest oddzielony linią ciągłą lub jezdnia zwężona do jednego pasa. Nagminnym błędem jest zignorowanie włączonego kierunkowskazu autobusu stojącego w zatoce: kierowca samochodu, który nie ustąpi pierwszeństwa, może zostać ukarany mandatem do 300 zł i 5 punktami karnymi. W przypadku kolizji odpowiedzialność najczęściej ponosi kierowca auta – policja ocenia, czy zignorował sygnały albo złamał linie na jezdni. Aby uniknąć nieporozumień, warto przyjąć zasadę ograniczonego zaufania i zwalniać zawsze, gdy zbliżamy się do przystanku, nawet jeśli przepisy formalnie nie nakazują zatrzymania.
