Stanie w kolejce do wydziału komunikacji od dawna uchodzi za jedną z bardziej frustrujących administracyjnych czynności kierowców. Wkrótce ma się to zmienić: rząd przygotowuje rozwiązanie, dzięki któremu cały proces rejestracji pojazdu da się przeprowadzić w aplikacji mObywatel, bez druków, pieczątek i okienek.

Cyfrowa rejestracja pojazdu – co zmienia nowelizacja

Projekt nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym zakłada wprowadzenie w pełni elektronicznego wniosku o rejestrację samochodu. Kierowca, korzystając z aplikacji mObywatel, potwierdzi tożsamość, wybierze urząd właściwy dla swojego miejsca zamieszkania, doda skany lub zdjęcia dokumentów własności oraz opłaci czynności administracyjne za pośrednictwem płatności online. Wszystkie dane wprowadzone do formularza będą automatycznie weryfikowane z rejestrami państwowymi – przede wszystkim z Centralną Ewidencją Pojazdów i Kierowców (CEPiK) oraz rejestrem PESEL. Poziom cyfryzacji ma być na tyle wysoki, że z wizyty w urzędzie pozostanie jedynie odbiór tablic oraz – jeśli kierowca wybierze tradycyjny plastik – dowodu rejestracyjnego.

Nowa procedura wpisuje się w szerszą strategię cyfryzacji usług publicznych w Polsce, prowadzoną od kilku lat przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów oraz Ministerstwo Cyfryzacji. Według danych Banku Światowego każda godzina skróconej obsługi administracyjnej przekłada się na wymierne oszczędności dla gospodarki; cyfryzacja procesu rejestracji pojazdów pozwoli zredukować setki tysięcy godzin rocznie spędzanych w kolejkach.

mObywatel jako brama do usług transgranicznych

Istotną częścią reformy jest umożliwienie rejestrowania pojazdów sprowadzonych z innych państw Unii Europejskiej. Zadziała to dzięki usłudze określanej roboczo jako Actual Vehicle Information (AVI), opartej na europejskim systemie wymiany danych EUCARIS. W momencie składania wniosku aplikacja pobierze potrzebne informacje bezpośrednio z rejestrów kraju, z którego pochodzi samochód – przebieg, status prawny, historię badań technicznych czy ewentualne obciążenia prawne. Mechanizm ma ograniczyć liczbę wymaganych dokumentów papierowych i przyspieszyć weryfikację historii pojazdu, co stanowi częsty problem przy imporcie używanych aut.

Rozwiązanie jest spójne z priorytetami Komisji Europejskiej w zakresie Jednolitego Rynku Cyfrowego. Już dyrektywa 2014/45/UE przewidywała wspólną platformę wymiany informacji o badaniach technicznych pojazdów, a rozszerzanie funkcjonalności krajowych aplikacji mobilnych wpisuje się w plan budowy europejskiego portfela tożsamości cyfrowej (European Digital Identity Wallet).

Odejdziemy od papieru i pieczątek

Cyfrowy wniosek to nie jedyne upraszczające życie kierowców novum. Projekt ustawy przewiduje także eliminację kilku obowiązkowych dziś dokumentów i czynności:

• Informacja o aktualnym badaniu technicznym zostanie pobrana z CEPiK, więc drukowane zaświadczenie nie będzie potrzebne. • Osoba zachowująca dotychczasowe tablice nie dostarczy ich już do urzędu w celu ponownej legalizacji; wystarczy elektroniczne oświadczenie o ich stanie. • Jeżeli homologacja pojazdu obejmuje możliwość ciągnięcia przyczepy, urzędnik nie zażąda dodatkowego badania technicznego, a stosowna adnotacja trafi od razu do ewidencji.

Z perspektywy administracji redukcja dokumentacji papierowej oznacza oszczędności w archiwizacji i mniejsze ryzyko błędów wynikających z ręcznego przepisywania danych. Dla obywatela to po prostu mniej formalności do załatwienia i szybsze sfinalizowanie transakcji kupna-sprzedaży samochodu.

Terminarz zmian i wyzwania wdrożeniowe

Zgodnie z projektem nowelizacji, większość uproszczeń zacznie obowiązywać pół roku po ogłoszeniu ustawy w Dzienniku Ustaw, co – jeśli proces legislacyjny przebiegnie bez opóźnień – może nastąpić na przełomie 2025 i 2026 roku. Cyfrowy formularz rejestracyjny w mObywatelu ma być dostępny z początkiem wiosny 2026 r., natomiast pełna funkcjonalność transgraniczna AVI wejdzie w życie 18 stycznia 2027 r. Dłuższy horyzont czasowy jest następstwem konieczności integracji wielu systemów informatycznych: lokalnych baz danych starostw, centralnego CEPiK oraz platformy EUCARIS.

Ministerstwo Infrastruktury planuje pilotaż w wybranych powiatach, aby przetestować obciążenie serwerów, działanie podpisu elektronicznego w aplikacji i współpracę z bankowymi systemami płatności. W projekcie budżetu na lata 2025-2027 przewidziano środki na rozbudowę infrastruktury oraz kampanię informacyjną skierowaną do obywateli i dealerów samochodowych. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, tradycyjny widok zatłoczonego korytarza wydziału komunikacji może przejść do historii.