A4 z nowymi karami dla kierowców. Rusza instalacja systemu, który niczego nie wybacza

We wtorek 14 października na autostradzie A4 w województwie opolskim rozpoczęto montaż nowoczesnego odcinkowego pomiaru prędkości. Za realizację odpowiada Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) we współpracy z Głównym Inspektoratem Transportu Drogowego (GITD). Nowa infrastruktura nadzoru ma objąć dwa szczególnie niebezpieczne fragmenty trasy, a jej uruchomienie stanowi część szerszego programu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego finansowanego z Krajowego Planu Odbudowy.

Zakres prac i lokalizacje instalacji

Kamerami i bramownicami zostaną objęte dwa odcinki A4. Pierwszy, liczący około 15 kilometrów, rozciąga się od węzła Opole Zachód do Miejsca Obsługi Podróżnych Prószków (okolice 237.–252. km trasy). Drugi, o długości niespełna 13 kilometrów, znajduje się pomiędzy węzłem Krapkowice a rejonem Góry Świętej Anny (przybliżony 265.–278. km). To punkty, w których – według analiz GITD oraz policji – dochodzi do największej liczby przekroczeń prędkości i zdarzeń drogowych.

Montaż obejmuje ustawienie stalowych bramownic z wielosensorowymi kamerami rejestrującymi wjazd i wyjazd pojazdów z kontrolowanego sektora. System obliczy średnią prędkość na podstawie czasu przejazdu, rejestrując przekroczenia niezależnie od pory doby czy warunków atmosferycznych. W infrastrukturze uwzględniono również moduły do automatycznej identyfikacji tablic rejestracyjnych oraz zabezpieczenia zasilania gwarantujące pracę w razie przerw dostaw energii.

Organizacja ruchu i możliwe utrudnienia

Podczas instalacji wprowadzono tymczasową organizację ruchu. Na obu pasach jezdni obowiązuje przewężenie, a przejazd na wybranych fragmentach odbywa się jednym pasem w każdym kierunku. Dla kierowców oznacza to ograniczenie prędkości do 80 km/h, zakaz wyprzedzania dla pojazdów ciężarowych oraz lokalne zwężenia. GDDKiA zapowiada utrzymanie zmian do momentu zakończenia montażu i testów urządzeń, co powinno nastąpić do końca pierwszego kwartału 2025 r.

„Wytypowaliśmy te lokalizacje, ponieważ statystyki wypadkowe są tu niepokojąco wysokie, a pomiar odcinkowy jest jedną z najskuteczniejszych metod zmniejszania liczby kolizji” – podkreśla Katarzyna Malec, zastępca dyrektora opolskiego oddziału GDDKiA. Zgodnie z wcześniejszymi wdrożeniami, w miejscach wyposażonych w analogiczne systemy liczba wypadków spadła o 60–70 proc., a prędkości średnie obniżyły się o ponad 15 km/h.

Statystyki bezpieczeństwa i oczekiwane efekty

W 2024 r. na dwóch wskazanych fragmentach A4 odnotowano łącznie ponad 80 zdarzeń drogowych, z czego blisko 40 proc. było skutkiem znacznego przekroczenia dopuszczalnej prędkości. W skali kraju policja zarejestrowała w ubiegłym roku 21 324 wypadki, w których życie straciło 1 571 osób. Według danych Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Transportu odcinkowe pomiary prędkości potrafią zmniejszyć liczbę ofiar nawet o jedną trzecią w ciągu dwóch lat od uruchomienia.

Projekt na opolskim odcinku A4 wpisuje się w ogólnokrajowy plan rozbudowy sieci automatycznej kontroli prędkości, finansowany z funduszy Krajowego Planu Odbudowy i budżetu państwa. Do połowy 2026 r. podobne rozwiązania pojawią się na kluczowych trasach ekspresowych S3, S7, a także na autostradzie A2. Łącznie program przewiduje instalację ponad 400 kilometrów nowych sekcji pomiarowych.

Aktualne kary za przekroczenie prędkości (stan na 2025 rok)

Wysokość mandatu i liczba punktów karnych zależą od stopnia przekroczenia obowiązującego limitu:

• do 10 km/h – 50 zł, 1 punkt karny

• 11–15 km/h – 100 zł, 2 punkty karne

• 16–20 km/h – 200 zł, 3 punkty karne

• 21–25 km/h – 300 zł, 5 punktów karnych

• 26–30 km/h – 400 zł, 7 punktów karnych

• 31–40 km/h – 800 zł, 9 punktów karnych

• 41–50 km/h – 1000 zł, 11 punktów karnych

• 51–60 km/h – 1500 zł, 13 punktów karnych

• 61–70 km/h – 2000 zł, 14 punktów karnych

• powyżej 70 km/h – 2500 zł, 15 punktów karnych

Ponowne popełnienie tego samego wykroczenia w ciągu dwóch lat (recydywa) skutkuje podwojeniem kary pieniężnej. Limit punktów karnych wynosi 24 dla kierowców z co najmniej rocznym stażem oraz 20 dla osób, które mają prawo jazdy krócej niż 12 miesięcy.